Je hebt een fijne relatie, jullie wonen samen en er is geen vuiltje aan de lucht. Toch is het goed om afspraken met elkaar te maken en die op papier te zetten. Bijvoorbeeld over welke spullen gemeenschappelijk zijn er welke niet, over de verdeling van jullie pensioen en over hoe je elkaar financieel goed verzorgd achterlaat als een van jullie komt te overlijden. Zo voorkom je discussie achteraf.

Wat veel mensen niet weten, is dat als je met elkaar samenwoont zonder dat je een samenlevingscontract hebt, getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, er wettelijk gezien niets geregeld is voor je. Zo kun je bijvoorbeeld geen fiscaal partners zijn. Terwijl het juist aantrekkelijk kan zijn om gezamenlijk aangifte te doen voor de inkomstenbelasting en optimaal te profiteren van aftrekposten zoals de hypotheekrenteaftrek. Ook ben je niet automatisch elkaars erfgenaam en kun je geen aanspraak maken op elkaars pensioen. Kortom, redenen genoeg om jullie relatie een formelere tint te geven. Hiervoor heb je drie mogelijkheden: een huwelijk, een geregistreerd partnerschap en een samenlevingscontract. We leggen je graag uit wat de verschillen zijn.

Trouwen of geregistreerd partnerschap?

Trouwen en een geregistreerd partnerschap zijn wettelijk gezien bijna gelijk aan elkaar. Zo ben je automatisch elkaars erfgenamen, vaders hoeven kinderen die geboren worden niet te erkennen (dat gaat automatisch) en jullie hebben recht op het pensioen dat jullie tijdens jullie partnerschap opbouwen. Toch zijn er ook verschillen. Voor de totstandkoming van een huwelijk moet je elkaar officieel het ja-woord geven, bij een geregistreerd partnerschap hoeft dat niet. Een ander verschil is dat je een geregistreerd partnerschap buiten de rechter om kunt ontbinden. Tenminste, als jullie geen minderjarige kinderen hebben. Anders moet je wel naar de rechter. Voor het ontbinden van een huwelijk moet je altijd naar de rechter. Daarnaast kent het geregistreerd partnerschap geen scheiding van tafel en bed, het huwelijk wel. Goed om te weten: een huwelijk wordt overal ter wereld erkend. Bij een geregistreerd partnerschap is dat niet altijd het geval.

Verschil samenlevingscontract en huwelijk of geregistreerd partnerschap

Gaan jullie trouwen of gaan jullie een geregistreerd partnerschap aan, dan heb je automatisch een aantal rechten en plichten ten opzichte van elkaar. Dat is wettelijk zo geregeld. Bij een samenlevingscontract of samenlevingsovereenkomst is dat anders. Hierbij bepaal je zelf wat je met elkaar afspreekt – en wat niet. Zo is er bij een samenlevingscontract geen sprake van gemeenschap van goederen. Willen jullie dit wel, dan neem je dit op in het samenlevingscontract. Een ander verschil speelt als er kinderen geboren worden. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben jullie dan automatisch allebei ouderlijk gezag over de kinderen. Hebben jullie een samenlevingscontract, dan krijgt alleen de moeder automatisch ouderlijk gezag. De vader moet het kind eerst erkennen. Daarna pas kunnen jullie samen het gezamenlijk gezag laten registreren.

Wel of niet naar de notaris?

De meeste mensen kiezen ervoor om hun samenlevingscontract of samenlevingsovereenkomst vast te leggen in een notariële akte. Dat is niet noodzakelijk, maar wél handig. Want heb je je samenlevingscontract vastgelegd bij de notaris, dan weet je zeker dat je akte voldoet aan de eisen van de Belastingdienst voor fiscaal partnerschap en aan de eisen die pensioenfondsen stellen voor partnerpensioen. Wil je voor je geregistreerd partnerschap of huwelijk afspraken maken over welke bezittingen en schulden van jullie samen zijn en welke persoonlijk? Dan kun je die bij de notaris vastleggen in partnerschapsvoorwaarden of huwelijkse voorwaarden.