Een hypotheek aanvragen als je een BKR-registratie hebt, kan dat?

Als je een hypotheek afsluit, bekijkt de bank bij Stichting BKR (Bureau Krediet Registratie) welke kredieten je hebt en of je achterloopt met de betaling. Dit doet de bank om te kijken of je je hypotheek kunt betalen. Maar hoe zit het precies?

Wat doet de Stichting BKR?

Het BKR registreert leningen, maar ook betalingsachterstanden en afbetalingsregelingen van 250 euro of meer. Als je daarin wordt opgenomen, heb je een BKR-registratie. Deze kan positief of negatief zijn.

Een positieve registratie betekent dat je geen betalingsachterstanden hebt. Dit is als het ware een bewijs van ‘goed financieel gedrag’. Heb je wel betalingsachterstanden, dan heb je een negatieve BKR-registratie. Een kredietverstrekker meldt dit bij het BKR, die vervolgens een achterstandscodering (de zogenoemde A-code) bij jouw naam vermeldt. Deze blijft tot maar liefst vijf jaar na het aflossen van de lening staan. Andere kredietverstrekkers kunnen deze codering ook zien.

Kan ik een hypotheek aanvragen met een BKR-registratie?

Als je geregistreerd staat bij het BKR, betekent dat niet automatisch dat je geen hypotheek kunt afsluiten. Als je een positieve registratie hebt, neem de bank dat wel mee in de toetsing voor de hypotheek; het kan zijn dat je door de lening minder hypotheek kunt krijgen.

Als je 3 maanden achterloopt met het afbetalen van een lening, krijg je een negatieve BKR-registratie. Heb je zo’n negatieve registratie, dan kun je ook vaak gewoon een hypotheek afsluiten. Er gelden dan wel voorwaarden. Je lening moet bijvoorbeeld afbetaald zijn of er moet een herstelcode vermeld zijn. Ook verschilt het per bank of je daar een hypotheek kunt afsluiten.

Kan ik een hypotheek aanvragen als ik een studieschuld heb?

Een studielening wordt niet geregistreerd bij het BKR. De bank kan deze gegevens dus niet checken. Het is wel wettelijk verplicht om die gegevens te delen bij de kredietverstrekker. Die gegevens kun je zelf opvragen bij Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dat DUO niet bij het BKR doorgeeft dat je een studielening hebt, is een beslissing van de overheid.

De cijfers: notarissen passeren fors minder vastgoedakten

In het tweede kwartaal van dit jaar passeerden notarissen fors minder akten dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Vooral het aantal overdrachts- en hypotheekakten viel opnieuw tegen.

In totaal gaat het om ruim 425.000 akten, ruim 62.500 minder dan in 2022. Dat is een daling van 12,8 procent. Wel zijn dat er 17.000 (4,2 procent) meer dan in het eerste kwartaal van dit jaar.

Minder hypotheek- en overdrachtsakten

Er zijn 70 duizend hypotheek- en overdrachtsakten minder gepasseerd. Dat is 34 procent minder dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. In de familiepraktijk is wel een stijging te zien. Daar zijn 11,7 procent meer akten gepasseerd. Het aantal akten in de ondernemingspraktijk bleef ongeveer gelijk.

Verminderde vraag naar hypotheekakten

De voornaamste oorzaak voor de daling in het aantal akten is vooral een sterk verminderde vraag naar hypotheekakten. Die nam met 45 procent af van 127 duizend naar 69 duizend. Als we het vergelijken met het eerste kwartaal van dit jaar is het aantal hypotheekakten gestegen met 6,9 procent.

Het aantal overdrachtsakten nam vergeleken met vorig jaar ook af, maar minder sterk dan de hypotheekakten. Afgelopen kwartaal passeerden notarissen bijna 69 duizend overdrachtsakten. Dat zijn er bijna 13.500 minder (-16,3 procent) dan een jaar geleden, maar bijna 4.500 (6,9 procent) meer dan in het eerste kwartaal 2023.

Veel vraag naar (levens-)testamenten

De vraag naar testamenten en levenstestamenten blijft groot. Al maanden liggen de cijfers hoger dan in vergelijkbare maanden het jaar ervoor. Afgelopen kwartaal nam het aantal testamenten met 10 procent toe. Ook het aantal levenstestamenten steeg met maar liefst 9 duizend akten tot 56 duizend akten. Een stijging van ruim 19 procent.

Ondernemingsrechtpraktijk stabiel

Het aantal akten in de ondernemingsrechtpraktijk is redelijk stabiel. In totaal steeg het aantal akten in deze praktijk met bijna 2 procent, van 36.900 tot 37.575.

Notarissen: trend zet zich voort

Notarissen zien de huidige trend van akteaantallen voorlopig nog niet veranderen. Uit een enquête onder notarissen blijkt dat het aantal akten in de onroerend goedpraktijk blijft afnemen. Bij ruim 45 procent van de respondenten is het aantal nieuwe vastgoeddossiers afgenomen. Bij 13 procent blijft die daling beperkt tot 10 procent, maar bij 20 procent ligt die daling tussen de 10 en 25 procent. Ruim 12 procent meldt een daling van tussen de 25 en 50 procent.

In de familiepraktijk ziet bijna twee derde van de respondenten een gelijk aantal nieuwe dossiers als de afgelopen tijd. Bij ruim 25 procent is het aantal nieuwe dossiers toegenomen, al blijft deze beperkt. 4,6 procent ziet een stijging van minder dan 10 procent, 4 procent ziet dat aantal stijgen met een percentage tussen de 10 en 25.

Nog iets beter zijn de vooruitzichten in de ondernemingsrechtpraktijk: een derde van de respondenten zegt dat het aantal nieuwe zaken is toegenomen. Bij 15 procent gaat het om een stijging van minder dan 10 procent, bij 17 procent ligt die stijging tussen de 10 en 25 procent.

Veilig financieel ouder worden (tips)

Uit onderzoek blijkt dat alleenstaande vrouwen boven de 80 grote kans lopen om slachtoffer te worden van financieel misbruik. De belangrijkste reden is onwetendheid: onbekendheid met geldzaken, moeite met online betalingen en pinautomaten.

Tips

Het maakt je kwetsbaar: als je afhankelijker wordt van anderen door lichamelijke of geestelijke beperkingen. Oplichters kunnen makkelijk hun slag slaan. Notarissen maken zich hiervoor op zowel landelijk als lokaal niveau sterk samen met onder meer Veilig Thuis, seniorenorganisaties, banken, bewindvoerders en mentoren. Zelf kun je ook maatregelen nemen om veilig financieel ouder te worden:

Neem een aparte huishoud- of leefgeldrekening naast je eigen bankrekening

Naar deze rekening wordt maandelijks een bepaald bedrag overgemaakt, dat bijvoorbeeld door de mantelzorger gebruikt kan worden voor de boodschappen. Een hoger bedrag opnemen is niet mogelijk.

Vraag de bank om iemand ‘meekijk-rechten’ op uw bankrekening te geven

Degene die meekijkt, kan dan in de gaten houden of er geen misbruik wordt gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan een familielid, zoals één van de kinderen.

Neem geen en/of-bankrekening met iemand anders dan je partner

Die ander kan dan namelijk zonder jouw toestemming of medeweten geld opnemen van zowel je bankrekening als de bijhorende spaarrekening. Bij misbruik kan de bank hier niets tegen doen. Je hebt immers zelf bepaald om samen met die ander een rekening te openen en hiervoor getekend.

Stel een levenstestament op

Onze notaris adviseert om in ieder geval een levenstestament op te stellen. Hierin kun je financieel misbruik natuurlijk niet helemaal uitsluiten, maar je verkleint wel de kans om slachtoffer te worden. Je laat namelijk vastleggen welke bevoegdheden iemand heeft in bepaalde situaties.

Wil je hierbij advies van ons? We helpen natuurlijk graag!

Vanaf 2024 mogelijk om digitaal bv op te richten

Na de Tweede Kamer heeft nu ook de Eerste Kamer het wetsvoorstel digitaal oprichten bv (DOBV) aangenomen. Nu kan DOBV naar verwachting op 1 januari 2024 worden ingevoerd.

Definitieve implementatiedatum

Het wachten is nu op de definitieve implementatiedatum. Het platform om de digitale oprichting van een bv te kunnen passeren, staat al geruime tijd klaar. Alle notariële softwareleveranciers zijn hier voor de implementatiedatum op aangesloten. Over het gebruik van dit platform gaat de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) haar leden via cursussen en bijeenkomsten en via een speciale kennisbank uitgebreid informeren.

Digitale notariële akte

Het wetsvoorstel vloeit voort uit een Europese richtlijn. De implementatiewetgeving maakt het voor EU-inwoners mogelijk om digitaal een bv op te richten via een digitale notariële akte, met digitale identificatie en digitale ondertekening op de hoogste betrouwbaarheidsniveaus.

Het heeft even geduurd, in juli 2021 schreven wij al dat het platform digitaal bv oprichten klaarstond.

Opkoopverbod beleggers lijkt vruchten af te werpen voor starters

Uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), in samenwerking met het Kadaster, waar het Financieele Dagblad over schrijft, blijkt dat er afgelopen jaar zo’n 2.000 woningen naar starters gingen, die anders in handen van beleggers zouden zijn gevallen.

Zelfbewoningsplicht

Sinds 2022 mogen gemeenten voor bestaande woningen verbieden dat deze worden verhuurd. Dit is de zogenoemde zelfbewoningsplicht voor kopers. Eind vorig jaar hadden 130 gemeenten het plan om de zelfbewoningsplicht in te voeren. Het beoogde resultaat was dat particulieren op de huizenmarkt minder concurrentie zouden krijgen van beleggers die woningen kopen om vervolgens te verhuren.

Opkoopverbod werpt vruchten af voor starters

Nu blijkt dat die maatregel een gunstig effect heeft op de positie van starters op de woningmarkt. Tientallen gemeenten gebruiken de maatregel, waaronder ook de grootste steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. In Rotterdam geldt het opkoopverbod in zestien wijken, in Amsterdam en Utrecht zelfs in de gehele stad.

In Rotterdamse wijken met een opkoopbescherming kochten beleggers voorheen 35 procent van de woningen. Sinds het verbod valt nog maar één op de tien woningen in handen van een belegger. Denk daarbij aan ouders die een woning kopen om aan hun kinderen te verhuren, iets wat nog wel is toegestaan. Beleggers blijken hun activiteiten bovendien niet te verplaatsen naar wijken zonder zo’n opkoopverbod.

Goed vooruitzicht

Onderzoeker Marc Francke van de UvA denkt dat het aantal woningen dat voor starters beschikbaar komt door het opkoopverbod nog verder oploopt. “De maatregel geldt vanaf 1 januari 2022, maar sommige gemeenten hebben hem pas eind vorig jaar ingevoerd.”

Steffie.nl maakt notaristaal begrijpelijk

De teksten van notarissen bevatten veel vaktaal en lange zinnen met veel informatie. Dat is best lastig voor bijvoorbeeld mensen die beperkt de Nederlandse taal spreken, laaggeletterden en mensen met een licht verstandelijke beperking.

Uitlegmodules maken notaristaal begrijpelijk

Daarom zijn er nu de uitlegmodules van Steffie.nl, tot stand gekomen met medewerking van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) en ervaringsdeskundigen met een verstandelijke beperking.

Iets beter vooruitzicht voor starters: woningen worden betaalbaarder

Voor starters is er (eindelijk) een iets beter vooruitzicht: woningen worden vanaf dit najaar iets beter betaalbaar. Omdat de inkomens stijgen en de huizenprijzen verder dalen, verbetert de betaalbaarheid later dit jaar, blijkt uit een nieuwe DNB Analyse.

Betaalbaarheid gaat eerst achteruit

Eerst moeten starters nog even door de zure appel heen bijten. De huizenprijzen dalen op dit moment wel, maar omdat de hypotheekrente stijgt, is de betaalbaarheid niet meteen beter geworden. Door de snel gestegen hypotheekrente konden starters bij gelijkblijvende maandlasten minder geld lenen voor de aanschaf van een woning. Omdat de huizenprijzen geleidelijker dalen dan de rente steeg, ging in 2022 de betaalbaarheid van een huis voor starters daarmee eerst nog achteruit.

Positie van starter op de woningmarkt wordt beter vanaf medio 2023

Nu de daling van de huizenprijzen vanaf het najaar van 2022 is ingezet, en ook de lonen de afgelopen maanden flink zijn gestegen, wordt de positie van de starter de komende tijd iets beter. Als starters meer gaan verdienen, kunnen zij immers meer uitgeven aan een woning, waardoor hun ‘financieringsruimte’ stijgt. Uit modellen en berekeningen van de economen van De Nederlandsche Bank blijkt dat hierdoor de betaalbaarheid van een koophuis eind 2023 ruim 4 procent beter is dan eind 2021, voordat de rente begon te stijgen.

Moeilijk een geschikte woning te vinden

Ondanks de iets verbeterde kansen voor starters blijft het moeilijk om een geschikte woning te vinden. Het gemiddelde bruto inkomen van een startershuishouden was in 2022 ongeveer 67.500 euro. Met dat inkomen kunnen starters tegen de huidige hypotheekrente van 4 procent maximaal 312.000 euro lenen bij de bank. Dit is een stuk lager dan de gemiddelde verkoopprijs van een woning, die in 2022 432.000 euro bedroeg.

,,Het blijft als starter dus moeilijk om voet aan de grond te krijgen op de woningmarkt’’, concludeert DNB. Onderzoek van taxatiebedrijf Calcasa laat dit ook zien; de gemiddelde starter kan slechts 3,4 procent van de koopwoningen financieren.

KNB pleit voor betere bescherming bij speculatieve grondhandel

Het klinkt mooi: een lap eigen grond op een gunstige locatie voor een mooie prijs. Echter, de handel in kleine percelen landbouwgrond heeft een schaduwkant. Grondhandelaren verkopen massaal landbouwpercelen met de belofte dat er op korte termijn gebouwd mag worden. En dat blijkt vaak niet waar. KNB pleit daarom voor betere bescherming bij speculatieve grondhandel.

Wat is speculatieve grondhandel?

Op honderden locaties in Nederland zijn in de afgelopen 25 jaar akkers en weilanden opgeknipt in tienduizenden kleine percelen van 50 tot 2000 vierkante meter. Grondhandelaren bieden deze landbouwgrond, die vaak in de buurt van dorpen en steden ligt, aan als belegging.

Als de bestemming van de grond wijzigt en het in plaats van landbouwgrond bouwgrond wordt, is de grond veel meer waard. Dat betekent dat je winst kan maken op je grond. In de praktijk verandert de bestemming van deze als belegging aangeboden grond bijna nooit. Kopers betalen vaak veel meer dan de reguliere prijs voor landbouwgrond. Doordat de bestemming niet wijzigt, blijven zij vaak achter met veel te dure landbouwgrond die zij niet of alleen tegen grote verliezen weer kwijt raken.

Speculeren met grond is niet in strijd met recht

Speculeren met grond is in beginsel niet in strijd met het recht. Het is eigenlijk een vorm van beleggen. Voor het aanbieden van beleggingsobjecten is een vergunning van de AFM verplicht. Dit geldt voor onder meer kavels landbouwgrond en recreatief vastgoed. Nu gelden er nog vrijstellingen van deze vergunningsplicht, bijvoorbeeld als de aanbieder een kavel aan minder dan 100 consumenten aanbiedt, als het beleggingsobject deel uitmaakt van een serie kleiner dan 20 beleggingsobjecten of als de investering per beleggingsobject 100 duizend euro of meer is.

Betere bescherming bij speculatieve grondhandel

Om kopers beter te beschermen bij speculatieve grondhandel, pleit de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) in haar brief voor een vergunningsplicht voor dit soort transacties. Ook pleit de KNB voor aanpassing van het begrip beleggingsobject. Een perceel grond is nu geen beleggingsobject als de verkrijger ervan zelf verantwoordelijk wordt voor het beheer (onderhoud) ervan. Aanbieders van grondbeleggingen maken hiervan gebruik, waardoor er geen vergunning van de AFM nodig is. Met deze twee aanpassingen wordt de bron van het probleem effectief aangepakt, waardoor potentiële slachtoffers in een zo vroeg mogelijk stadium worden beschermd.

Verplicht op kantoor

Volgens de KNB zijn deze aanpassingen eenvoudiger dan het verplichten van notarissen om kopers van speculatieve gronden altijd te zien op hun kantoor. Diverse Kamerleden pleitten daarvoor naar aanleiding van een item op RTL-nieuws over speculatieve grondhandel. De KNB is hier een voorstander van, maar hiervoor is een wetswijziging nodig. Dat kost niet alleen veel tijd, maar het is ook niet de best denkbare oplossing.

De cijfers: ruim 12 procent minder akten in eerste kwartaal 2023, wel forse stijging testamenten

Notarissen hebben in het eerste kwartaal van dit jaar fors minder akten gepasseerd dan in het eerste kwartaal van 2022. In totaal zetten zij tot nu toe hun handtekening onder bijna 408.000 akten. Dat zijn er bijna 60.000 minder dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar, een verschil van 12,5 procent.

De grote boosdoener is de onroerend goedpraktijk. In totaal zijn bijna 69.000 hypotheek- en overdrachtsakten minder gepasseerd. De ondernemingsrechtpraktijk had te maken met een daling van 3,5 procent minder akten. Daarentegen liet de familiepraktijk een stijging zien van 8 procent.

Sterk gestegen rente

Een sterk gestegen rente en een beperkt woningaanbod zijn de belangrijkste oorzaken voor de sterke afname van het aantal akten in de onroerend goedpraktijk. De stagnatie op de woningmarkt werd de afgelopen jaren gecompenseerd door een sterk toegenomen aantal hypotheekakten. Nu de rente het afgelopen jaar zo sterk is gestegen, zien veel mensen af van het oversluiten van hun bestaande hypotheek of het afsluiten van een extra hypotheek. Het aantal hypotheekakten nam in het eerste kwartaal met maar liefst 41 procent af van ruim 110.000 naar bijna 65.500. Het aantal overdrachtsakten daalde van 78.500 in 2022 naar 61.000 dit jaar, een afname van 22 procent.

Opnieuw meer (levens)testamenten

Zo slecht als het gaat in de onroerend goedpraktijk, zo goed gaat het in de familiepraktijk. Vooral de vraag naar testamenten en levenstestamenten blijft onverminderd hoog. Lag dat aantal vorig jaar al hoog vergeleken met de jaren ervoor, dit jaar zet die stijging verder door. Notarissen passeerden afgelopen drie maanden ongeveer 84.500 testamenten, bijna 6.500 (ruim 8 procent) meer dan in het eerste kwartaal van 2022. Het aantal levenstestamenten nam in deze periode met 12,5 procent toe van 47.000 tot 53.000. De afschaffing van de zogenoemde jubelton eind vorig jaar heeft geleid tot een afname van ruim 25 procent schenkingsakten.

Ook minder nieuwe bv’s

Ook de daling van het aantal akten in de ondernemingsrechtpraktijk zet dit jaar door. In het eerste kwartaal werden bijna 19.000 nieuwe bv’s opgericht. Dat zijn er 2 procent minder dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Het aantal leveringen en certificeringen van aandelen nam af met 500 akten tot 6.150, een daling van 7,5 procent. Het aantal nieuw opgerichte stichtingen nam met 10 procent af tot 1.500 akten.

Kosten nieuwe hypotheekakte bij eeuwigdurende erfpacht voortaan voor de bank

Als je overstapt naar eeuwigdurende erfpacht en van de bank de hypotheekakte moet aanpassen, hoef je de kosten daarvoor niet zelf te betalen. Die komen voor rekening van de bank. Klachteninstituut Kifid stelde vorige week een erfpachter in het gelijk en deze uitspraak is bindend.

Wat is erfpacht?

Erfpacht is het recht om een stuk grond en de woonruimte daarop te gebruiken. De grond met daarop de woning blijft eigendom van de erfverpachter, ofwel de eigenaar. Dit is bijvoorbeeld de gemeente, een woningcorporatie of Staatsbosbeheer. Voor dit gebruiksrecht betaalt de erfpachter een jaarlijkse vergoeding aan de eigenaar. Die vergoeding noem je een canon.

Minimaal risico voor de bank

In de zaak maakte een huiseigenaar gebruik van de mogelijkheid van de gemeente Amsterdam om over te stappen van voortdurende naar eeuwigdurende erfpacht. Volgens de bank bracht dit het risico met zich mee dat het bestaande hypotheekrecht van de bank niet mede het gewijzigde recht van erfpacht omvat. Kifid oordeelt echter dat de overstap naar eeuwigdurende erfpacht niet zo wezenlijk is dat er een nieuw recht van erfpacht is ontstaan.

De wijziging van het recht van erfpacht brengt voor de bank dan ook een miniem risico met zich mee dat haar hypotheekrecht in gevaar komt. Dit maakt het opstellen van een nieuwe hypotheekakte niet noodzakelijk, stelt de Commissie van Beroep. Als de bank toch een nieuwe hypotheekakte van de erfpachter verlangt, dan moet zij hier zelf de kosten voor betalen.